Inwestycje, Gospodarka, Polityka
10-09-2024
Europa stoi na skraju poważnego kryzysu gospodarczego, ostrzega Mario Draghi w najnowszym raporcie. Bez natychmiastowych reform i skoordynowanych inwestycji, Unii grozi „powolna agonia”, a jej globalna pozycja może zostać utracona na rzecz Stanów Zjednoczonych i Chin.
Raport Mario Draghiego, opublikowany 9 września, rysuje wyraźnie katastroficzną wizję przyszłości Europy, jeśli Unia Europejska nie podejmie natychmiastowych działań. Kluczowym przesłaniem dokumentu jest to, że Europa stoi na krawędzi poważnego kryzysu gospodarczego, społecznego i politycznego, jeśli nie zmieni swojego podejścia do inwestycji, innowacji i integracji politycznej.
Groźba „Powolnej Agonii” Europy
Draghi podkreśla, że bez radykalnych reform Unia Europejska będzie zmuszona do stopniowego rezygnowania z dotychczasowych osiągnięć, takich jak wysoki poziom dobrobytu, silny model społeczny oraz wiodąca pozycja w dziedzinie ochrony środowiska. Jak alarmuje raport: „Osiągnęliśmy punkt, w którym bez działania będziemy musieli albo pójść na kompromis w kwestii naszego dobrobytu, środowiska, albo wolności”(The future of European …). Ten wybór może oznaczać zarówno pogorszenie jakości życia obywateli, jak i zmniejszenie roli Europy na globalnej scenie politycznej i gospodarczej.
Jednym z najbardziej niepokojących aspektów raportu jest ostrzeżenie o możliwej „powolnej agonii” europejskiej gospodarki. Draghi ostrzega, że jeśli Unia nie zareaguje na wyzwania związane z globalną konkurencją, fragmentacją rynku wewnętrznego oraz niedoborem inwestycji, jej rozwój zostanie zahamowany, a w konsekwencji grozi jej utrata konkurencyjności. „To albo „zrób to”, albo czeka cię powolna agonia” – mówi Draghi(The future of European …).
Strata Globalnej Pozycji
Jednym z głównych zagrożeń, o których mowa w raporcie, jest wzrastająca rola Chin i USA na arenie globalnej oraz zmniejszające się znaczenie Europy w kluczowych obszarach technologicznych i innowacyjnych. Europejskie firmy nie nadążają za konkurentami z innych części świata, co jest szczególnie widoczne w sektorach takich jak sztuczna inteligencja, technologie cyfrowe czy produkcja przemysłowa. „Europa nie nadąża za technologiczną rewolucją, której przewodzą Stany Zjednoczone i Chiny” – ostrzega raport(The future of European …).
Zaniedbanie inwestycji w kluczowe sektory, takie jak zielona energia, sztuczna inteligencja czy przemysł obronny, może prowadzić do sytuacji, w której Europa nie będzie w stanie utrzymać swojej pozycji jako globalny gracz gospodarczy. Jak podkreśla Draghi, „jeśli Europa nie stanie się bardziej produktywna, będziemy zmuszeni wybierać między naszym dobrobytem, ochroną środowiska a wolnością”(The future of European …).
Demografia i Spadająca Produktywność
Kolejnym istotnym zagrożeniem, które wynika z raportu, jest dramatyczna sytuacja demograficzna Europy. W ciągu najbliższych dekad populacja pracujących w UE ma się zmniejszać o około 2 miliony osób rocznie, co dodatkowo osłabi potencjał gospodarczy bloku. Jak wynika z prognoz, utrzymanie dotychczasowego tempa wzrostu produktywności nie wystarczy nawet do utrzymania obecnego poziomu PKB do 2050 roku(The future of European …).
Utrata Bezpieczeństwa Energetycznego i Wzrost Ceny Energii
Utrata dostępu do taniej energii z Rosji jest kolejnym czynnikiem, który wywołuje poważne konsekwencje gospodarcze. Wyższe koszty energii osłabiają konkurencyjność europejskich firm, a sektor rolniczy – zależny od stabilnych i przewidywalnych dostaw energii – odczuwa to w szczególny sposób. Draghi wskazuje, że Europa musi jak najszybciej przejść na odnawialne źródła energii, aby zapewnić stabilność energetyczną i obniżyć koszty. W przeciwnym razie wysokie ceny energii będą dalej negatywnie wpływać na wzrost gospodarczy(The future of European …).
Brak Koordynacji i Decyzyjnej Sprawności
W raporcie Draghiego szczególnie krytycznie oceniona została niezdolność Unii Europejskiej do szybkiego podejmowania decyzji oraz brak skoordynowanej polityki przemysłowej. Wskazuje on, że fragmentacja rynku wewnętrznego oraz rozbieżności w politykach krajowych ograniczają możliwości UE do reagowania na globalne wyzwania. „Polityka decyzyjna UE jest zbyt skomplikowana i powolna, aby sprostać współczesnym wyzwaniom” – zauważa Draghi(The future of European …).
Polityczne Trudności i Opór Przed Federalizacją
Jednym z kluczowych rozwiązań proponowanych w raporcie jest wprowadzenie wspólnego kredytu dla państw członkowskich, co miałoby umożliwić sfinansowanie wielkich inwestycji potrzebnych do przyspieszenia rozwoju gospodarczego. Jednak, jak zauważa Draghi, istniejące podziały polityczne między państwami członkowskimi, zwłaszcza Niemcami, mogą stanowić poważną przeszkodę w realizacji tych planów(The future of European …).
Niemcy, największa gospodarka UE, stanowczo sprzeciwiają się wspólnym pożyczkom, co podkreślił niemiecki minister finansów Christian Lindner. „Wspólne pożyczki nie rozwiążą problemów Unii Europejskiej” – powiedział Lindner, sygnalizując brak poparcia dla dalszej integracji finansowej bloku(The future of European …).
Wizja „Unijnej Agonii”
Katastroficzna wizja przedstawiona w raporcie opiera się na założeniu, że brak koordynacji i opieszałość w podejmowaniu decyzji doprowadzą do stopniowego pogarszania się sytuacji gospodarczej Europy. W konsekwencji, UE może stracić zdolność do utrzymania swojego modelu społecznego, ochrony środowiska oraz globalnej roli jako lidera gospodarczego i politycznego.
Draghi podkreśla, że Europa musi zjednoczyć swoje siły i podjąć szybkie, radykalne działania, aby uniknąć „powolnej agonii”, która może zakończyć się marginalizacją gospodarczą i polityczną kontynentu(The future of European …). W kontekście tego raportu można wnioskować, że sektor rolniczy, podobnie jak inne branże, będzie musiał dostosować się do nowej rzeczywistości, w której Europa będzie zmagać się z wyzwaniami demograficznymi, energetycznymi i technologicznymi.
Instytut Gospodarki Rolnej zwraca uwagę, że propozycja wprowadzenia wspólnego kredytu oraz dążenie do silniejszej federalizacji Unii Europejskiej niosą ze sobą poważne zagrożenia, szczególnie w kontekście błędnych decyzji, które już teraz podnoszą koszty produkcji w UE. „Nakładanie coraz większych regulacji i obciążeń na unijnych producentów prowadzi do wzrostu kosztów, co czyni naszą gospodarkę mniej konkurencyjną na rynku globalnym” – komentuje Instytut. W tej sytuacji zacieśnianie integracji fiskalnej poprzez wspólny kredyt, bez jednoczesnego rozwiązania problemu nadmiernych regulacji, może tylko pogłębić trudności gospodarcze, zamiast je łagodzić. Obawiamy się, że zamiast wzmocnić unijną gospodarkę, takie działania doprowadzą do dalszego osłabienia konkurencyjności całego kontynentu.