Ochrona rynku wspólnotowego wymaga rewizji polityki handlowej UE.

Europejski sektor rolny stoi przed poważnymi wyzwaniami związanymi z polityką handlową Unii Europejskiej oraz konsekwencjami umów o wolnym handlu. Raport Thomasa Faziego pt. „Reclaiming Food Sovereignty” wskazuje na liczne zagrożenia, które wynikają z obecnego podejścia UE do handlu międzynarodowego. Istnieje pilna potrzeba podjęcia działań mających na celu ochronę rynku wspólnotowego, co jest kluczowe dla zapewnienia długoterminowego bezpieczeństwa żywnościowego i wsparcia dla europejskich rolników.

Umowy o Wolnym Handlu zawierane przez Unię Europejską

Unia Europejska dysponuje największym na świecie reżimem wolnego handlu, obejmującym 42 umowy handlowe z 74 krajami partnerskimi, które stanowią 44% całkowitego handlu zagranicznego UE. W ostatnich latach sieć ta znacznie się rozrosła, obejmując nowe umowy z krajami takimi jak Korea Południowa, Kanada, Japonia, Wietnam i inne. Obecnie trwają negocjacje z kolejnymi partnerami, takimi jak Indie, Australia i Mercosur.

Polityka handlowa UE jest prowadzona centralnie, co oznacza, że Komisja Europejska negocjuje i podpisuje umowy handlowe w imieniu państw członkowskich, często bez potrzeby ratyfikacji przez parlamenty narodowe. Proces ten jest jednak krytykowany za brak przejrzystości i demokratycznej kontroli, co marginalizuje interesy mniejszych rolników i sprzyja korporacjom agri-food.

Hipokryzja Klimatyczna Umów o Wolnym Handlu

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych aspektów umów o wolnym handlu jest ich wpływ na środowisko. UE narzuca surowe przepisy dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych na producentów europejskich, co ma na celu ochronę klimatu. Jednakże, jednocześnie promuje handel międzynarodowy poprzez FTAs, co prowadzi do zwiększenia emisji globalnych.

Międzynarodowy handel odpowiada za 20-30% globalnych emisji CO2. Umowy o wolnym handlu, które zwiększają handel, prowadzą zatem do wzrostu emisji. Co więcej, importowanie produktów rolnych z krajów o niższych standardach środowiskowych zwiększa emisje i uzależnienie UE od importu. Przykładem jest import soi do produkcji pasz, który zaspokaja 90% zapotrzebowania UE, głównie z krajów o niższych standardach ekologicznych.

Niektóre niezależne badania wskazują, że redukcje emisji uzyskane poprzez ograniczenie produkcji rolnej w UE mogą być zniweczone przez emisje generowane w krajach eksportujących żywność do Europy. W efekcie, UE mogłaby poświęcić swoją suwerenność żywnościową bez żadnych korzyści klimatycznych, co stanowi rażący przykład hipokryzji klimatycznej.

Konieczność Podjęcia Działań

Aby chronić europejski rynek wspólnotowy, konieczne jest wprowadzenie zmian w polityce handlowej UE. Należy odrzucić obecny paradygmat wolnego handlu na rzecz zasady „preferencji wspólnotowej” pierwotnie zawartej w Wspólnej Polityce Rolnej (CAP). Oznacza to, że rynek wewnętrzny powinien być w pierwszej kolejności zaopatrywany przez rolników z UE, a importy powinny pełnić jedynie rolę uzupełniającą.

Wspieranie produkcji krajowej nie tylko pomoże rolnikom i konsumentom europejskim, ale także zmniejszy wpływ na środowisko związany z długodystansowym transportem. Badania wskazują, że UE ma znaczny potencjał do zwiększenia produkcji wielu towarów rolnych, które mogą zastąpić importy bez znaczących wzrostów cen.

Przykładowo, raport Komisji Europejskiej z 2022 roku wskazuje, że UE mogłaby osiągnąć samowystarczalność w produkcji soi, jeśli 4-11% powierzchni uprawnej zostanie przeznaczone na jej uprawę. Taka ekspansja przyniosłaby znaczne korzyści ekonomiczne i środowiskowe, redukując użycie nawozów azotowych.

Podsumowując, ochrona rynku wspólnotowego wymaga rewizji polityki handlowej UE. Konieczne jest wspieranie produkcji krajowej i ograniczenie zależności od importu, co przyniesie korzyści zarówno rolnikom, jak i konsumentom oraz przyczyni się do długoterminowego bezpieczeństwa żywnościowego w Europie